Nieuwsbrief Transitie Proefdiervrije Innovatie nr. 13

Graag stellen we de nieuwe collega’s voor die in augustus en september starten (v.l.n.r.):
Erica van Oort  begint 16 augustus als programmamanager. Ze neemt veel mee: passie voor proefdiervrije innovaties en veel zin en enthousiasme!
Eelco Ronteltap is per 1 augustus MT-lid van de LNV-directie voor onder meer Dierenwelzijn (DAD), hij zal TPI versterken met: kennis van en ervaring met de Haagse beleidswereld, een frisse blik als nieuweling binnen TPI en energie om samen met anderen aan de doelen van TPI te werken.
Astrid Pater wordt vanaf 1 september communicatieadviseur bij TPI en neemt mee: enthousiasme en ervaring van stakeholderbijeenkomsten tot inzet van infographics die voortkomen uit communicatiestrategieën.
Amal el Maruani begint op 9 september bij het programmabureau als rijkstrainee. Zij neemt mee: een dosis enthousiasme en wil om kennis op te doen en vaardigheden bij te leren.

Met deze collega’s is het TPI-Programmabureau, waar Soraya Sahadat en Bea van Golen de afgelopen maanden voorbereidend werk verrichtten voor de start van het vervolg op TPI, bijna weer op sterkte! 

Hoe stimuleren we acceptatie en implementatie van bestaande proefdiervrije modellen? Deze vraag staat centraal in de nieuwe call die de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) in samenwerking met zes betrokken departementen lanceert. Acceptatie is van belang zodat autoriteiten de proefdiervrije modellen opnemen in hun richtlijnen en ze daarna daadwerkelijk kunnen worden toegepast voor de veiligheidsbeoordeling van chemische stoffen. Die komen voor in bijvoorbeeld geneesmiddelen, cosmetica, de werkvloer, het huishouden  of de omgeving. De call focust dan ook op bestaande proefdiervrije modellen. Die zijn nodig waar dierproeven ontoereikend zijn. De maatschappij, de wetenschap, de industrie en regelgevers zijn betrokken en hebben verschillende motieven, overtuigingen en belangen. Om er samen uit te komen vragen acceptatie en implementatie van proefdiervrije modellen om extra inzet, flexibiliteit en bovenal vertrouwen dat de proefdiervrije modellen goed kunnen aangeven wat veilig is. Deze NWA-call roept kennisinstellingen, maatschappelijke stakeholders en praktijkpartijen op tot het vormen van brede consortia die samenwerken in een omvangrijk onderzoeksproject. De NWA stelt samen met de ministeries LNV, IenW, VWS, EZK, Defensie en OCW in totaal bijna drie miljoen euro beschikbaar. De call wordt binnenkort gepubliceerd op deze pagina.

Op rijksoverheid.nl zetten de bij TPI betrokken departementen op een rij hoe hun beleid voor alternatieven voor proefdieren samenhangt. Dit betreft geen nieuw beleid, maar belicht de verschillende drijfveren voor het bestaande beleid. In een interactieve pdf over Beleid en regelgeving rond alternatieven voor dierproeven kun je doorklikken naar allerhande beleidsdocumenten.

Organs on Chip (OoC’s) kunnen een grotere voorspellende waarde hebben dan dierproeven, maar ze zijn ook complex. De vraag is hoe snel testen op veiligheid met OoC’s kan. En kunnen ze gestandaardiseerd worden? Daarom deed het RIVM met het CBG en enkele Duitse instituten onderzoek naar toepassing van OoCs in de veiligheidsbeoordeling: voor welk doel kan de test worden gebruikt en hoe presteert de test? Voor formele validatie van OoC’s in toxicologie blijkt testen op grotere schaal nodig, met behulp van een set referentiestoffen (geneesmiddelen en/of chemicaliën) en parallel in verschillende laboratoria. Hierover verschijnt binnenkort een paper in het tijdschift Critical Reviews in Toxicology. 

Op grond van deze paper vond in juni jl. een validatie workshop van het EU Horizon 2020 European Organ-on-Chip project (EUROoC) plaats. Promovendi bespraken er met regulatoren de relevantie en validatie van hun OoC-cases.  Deze case-besprekingen zullen ook nog worden gepubliceerd.  

Tijdens het 11^e wereldcongres ‘3Rs in Transition’ houdt TPI drie workshops. In een daarvan wordt tevens de Willy van Heumen prijs uitgereikt! Hieronder de data en tijdstippen op een rij. Het beloven interactieve gesprekken te worden, afgewisseld met beeldmateriaal. Doe mee en geef het door!

1. 30 augustus om 3.00 – 5.00 pm TPI.tv, connecting professionals
   Dit lerende netwerk in de vorm van een TV-kanaal voor professionals wordt belicht en de werking ervan getoond en besproken. Het werkt als een coffee corner en marktplaats voor gerichte én toevallige uitwisseling van kennis, data en informatie.
2. 30 augustus 6.30-8.30 pm Transititionmanagement; tools & conditions.
   Diverse instrumenten komen aan bod die met meer openheid, vertrouwen en transparantie helpen de transitie te versnellen op diverse niveaus: voor individuele onderzoekscases zijn er de Helpathons en diverse richtlijnen voor Registratie; voor labs de logistieke dienst Vital Tissue; voor instituten de Beyond Animal testing Index; en voor wetenschapsvelden Streefbeelden.
3. 31 augustus 3.00-4.30 pm Transition, Beyond animal welfare
   Verschillende acties in het vervolg van TPI worden belicht door diverse partners:
   1) onderzoeksprogrammering die de transitie versnelt;
   2) onderzoeksprogrammering voor humane meetmodellen;
   3) combineren van in vitro-modellen met bijvoorbeeld AI;
   4) dataverzameling in een virtuele mens voor veiligheidsbeoordeling;
   5) leren van Covid-19-onderzoek.
   • 31 augustus 4.30 -5.00 pm Willy van Heumen prijs
   Uitreiking van de wisseltrofee en €15.000 aan iemand die op innovatieve wijze medisch proefdiergebruik beperkt en alternatieven benut.

Zie hier Scientific Program van het WC11 over 3Rs in Transition.

Daniela Salvatori, voorzitter van de werkgroep TPI Utrecht en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, vroeg vorig jaar in een helpathon om hulp bij het opstarten van een nieuwe mastercursus over proefdiervrije onderzoeks- en onderwijsmethoden. Daarna kwam de ontwikkeling van de cursus in een stroomversnelling, mede door samenwerking met een aantal deelnemers aan de helpathon. Inmiddels is de cursus een feit, online, zodat sprekers van over de hele wereld hun kennis kunnen overdragen. Studenten in de levenswetenschappen namen er aan deel. Luister hier naar wat deelnemer Melissa en docent Daniela over de cursus vertellen. 
 

TPI Utrecht heeft 110.000 euro subsidie toegekend gekregen van de Utrecht-Eindhoven-Wageningen-alliantie voor het binnen de alliantie opzetten van een educatieve cursus over de Transitie naar Proefdiervrije Innovatie. De cursus is bedoeld voor deelnemers van alle niveaus: bachelorstudenten, masterstudenten, promovendi en professionals. Het concept sluit hiermee aan op een Leven Lang Leren. De aanpak is gebaseerd uit een uitdagende manier van leren: ChallengeBased Learing. Een combinatie van studenten en vertegenwoordigers van de private en publieke sectoren worden bij elkaar gebracht rond werkelijk bestaande vragen en dilemma’s uit de praktijk. Hierdoor zullen de verschillende typen deelnemers inzichten, ervaringen en competenties uitwisselen, en samen tot betere resultaten komen. Door de gelijkwaardige samenwerking ontstaan er mogelijkheden om de blik te verbreden en nieuwe vaardigheden aan te leren. Theorie stroomt naar de praktijk en de praktijk beïnvloed theorievorming. De initiatiefnemers, waaronder projectleider Daniela Salvatori van de Universiteit Utrecht, Ludo Hellebrekers van Wageningen Universiteit en Erik van der Spek van TU Eindhoven, zullen nu beginnen met de ontwikkeling van de cursus.

Voor wie tijdens de zomervakantie stil wil staan bij beelden en gedachten over de relatie mens – dier zijn de volgende tentoonstelling, film en boeken interessant:

• We are animals is een groepstentoonstelling van de Kunsthal in Rotterdam. De expo laat met werk van verschillende kunstenaars de relatie tussen mens en dier zien. Lees meer op de site van de Kunsthal over We Are Animals.
• Gunda is een film van de Russische regisseur Viktor Kossakovsly. Hij laat een boerderijvarken zelf haar verhaal vertellen, zonder commentaar of muziek. Lees de recensie in het NRC ‘Gunda’: de wereld van een zeug op snuitniveau en kijk op de site van IDFA Gunda.
• Dier en mens is een boek dat media- en cultuurwetenschapper Maarten Reesink eind maart 2021 uit bracht. Het is een introductie op Animal studies, een keuzevak dat hij ontwikkelde aan de Universiteit van Amsterdam. Lees er over in het Parool Animal studies is een vak en op de UvA-website Dier en mens zijn meer verbonden dan we ons soms realiseren
• In De getemde mens bundelt historicus Martijn Herlaar een mozaïek aan antwoorden op de vraag waar onze moraal vandaan komt. Lees de recensie in Trouw De valse tegenstelling van wrede natuur en beschaafde mens. Expert toegepaste ethiek, Monique Janssens leest haar bijdrage in dit boek voor en neemt je vragenderwijs mee. Beluister haar visie hier.
• Praat met mij is een roman van Amerikaanse schrijver T.C. Boyle en verhaalt over de band tussen een vrouw en een proef-chimpansee. Lees de recensie in de Volkrant ‘Wij zijn dieren die geen dieren willen zijn’